پوست چرب می‌تواند چالش‌های زیادی به همراه داشته باشد، از برق ناخواسته صورت گرفته تا مسدود شدن منافذ و بروز جوش‌های مزاحم. بسیاری از افراد با پوست چرب، در طول روز احساس سنگینی روی پوست خود دارند و متأسفانه جای جوش‌ها نیز می‌تواند برای مدتی طولانی باقی بماند. دلایل متعددی برای چرب شدن پوست وجود دارد که از ژنتیک و نوع پوست گرفته تا تغییرات آب و هوایی، نوسانات هورمونی و حتی استفاده از محصولات آرایشی و بهداشتی نامناسب را شامل می‌شود.
در ادامه، دلایل چربی پوست، نشانه‌های آن و مهم‌تر از همه، یک روتین کامل و موثر صبح و شب برای کنترل چربی و درمان جوش‌ها را بررسی می‌کنیم.
نشانه‌های پوست چرب
پیش از آنکه به سراغ راهکارها برویم، مهم است مطمئن شوید که نوع پوست شما واقعاً چرب است. پوست چرب معمولاً با چند نشانه بارز خود را نشان می‌دهد.
- ظاهر براق و روغنی پوست، به‌ویژه در ناحیه T صورت (پیشانی، بینی و چانه) است. این براقیت معمولاً با گذشت چند ساعت از روز بیشتر می‌شود و در هوای گرم و مرطوب شدت می‌یابد.
- منافذ باز و قابل مشاهده است. تولید بیش از حد سبوم (چربی طبیعی پوست) باعث می‌شود منافذ برای خارج کردن چربی اضافی کشیده و بزرگتر شوند که بیشتر در اطراف بینی و گونه‌ها دیده می‌شود. علاوه بر این، اگر آرایش روی صورتتان ماندگاری ندارد و کرم پودر یا پنکک بعد از چند ساعت می‌ماسد یا تکه‌تکه می‌شود، احتمالاً پوست چربی دارید.
- مستعد بودن برای جوش و آکنه نیز از دیگر علائم است. چربی زیاد با سلول‌های مرده پوست و آلودگی‌ها ترکیب شده و منافذ را مسدود می‌کند که محیطی ایده‌آل برای رشد باکتری‌های مولد آکنه فراهم می‌آورد.
- احساس سنگینی و چسبندگی روی پوست، حتی پس از شستشو، می‌تواند نشانه دیگری از ترشح بیش از حد چربی باشد.
۱۰ نکته طلایی برای کنترل چربی و جوش صورت
برای مدیریت پوست چرب و جوش‌دار، رعایت چند اصل ساده اما حیاتی ضروری است:
۱. شستشوی دو بار در روز: صورت خود را صبح و شب با یک شوینده ملایم بشویید تا چربی اضافه، آلودگی و عرق پاک شود، بدون اینکه سد دفاعی پوست آسیب ببیند.
۲. محصولات فاقد چربی :هنگام خرید محصولات مراقبتی و آرایشی، حتماً به برچسب‌های فاقد چربی و غیر کومدون‌زا دقت کنید. این محصولات منافذ را مسدود نمی‌کنند. به دنبال ترکیباتی مثل نیاسینامید، سالیسیلیک اسید و زینک باشید.
۳. مرطوب‌کننده را فراموش نکنید: برخلاف باور عموم، پوست چرب هم به رطوبت نیاز دارد. پس از شستشو از یک مرطوب‌کننده سبک، ژلی و بر پایه آب استفاده کنید.
۴. ضدآفتاب ضروری است: نور خورشید می‌تواند آکنه را بدتر و تولید چربی را تحریک کند. از ضدآفتاب‌های مات‌کننده و مخصوص پوست چرب استفاده کنید.
۵. آرایش بر پایه آب: از کرم‌پودرهای سنگین و روغنی دوری کنید و محصولات سبک و بر پایه آب را جایگزین کنید. استفاده از پودر فیکس و پرایمر مات‌کننده به دوام آرایش کمک می‌کند.
۶. پاک کردن آرایش قبل از خواب: خوابیدن با آرایش یکی از اصلی‌ترین دلایل جوش صورت است. حتماً قبل از خواب با میسلار واتر یا بالم پاک‌کننده، پوست را کاملاً تمیز کنید.
۷. دست نزنید: دست‌های آلوده باکتری و چربی را به صورت منتقل می‌کنند. از لمس کردن مداوم صورت خودداری کنید.
۸. لایه‌برداری منظم اما ملایم: هفته‌ای یک تا دو بار از لایه‌برداری با اسیدهای ملایم (AHA یا BHA) استفاده کنید تا سلول‌های مرده حذف شوند. زیاده‌روی در این کار باعث تحریک پوست می‌شود.
۹. ماسک خاک رس: استفاده هفتگی از ماسک خاک رس یا زغال فعال به جذب چربی اضافه و پاکسازی عمیق منافذ، به‌ویژه در ناحیه T کمک می‌کند.
۱۰. سبک زندگی سالم: رژیم غذایی پرچرب و شیرین می‌تواند آکنه را تشدید کند. مصرف آب کافی، سبزیجات و مدیریت استرس به تعادل هورمونی و کاهش چربی پوست کمک می‌کند.
روتین صبحگاهی برای پوست چرب
روتین صبح با هدف پاکسازی چربی‌های تولید شده در طول شب و محافظت از پوست در برابر عوامل محیطی طراحی شده است.
قدم اول: شستشوی ملایم
صبح‌ها پوست نیاز به یک شستشوی ملایم دارد تا سبوم جمع شده در طول شب پاک شود. صورت را با آب ولرم خیس کنید و شوینده ژلی یا فومی خود را به مدت ۳۰ ثانیه با حرکات دایره‌ای روی پوست ماساژ دهید. تمرکز شما باید روی ناحیه T و خط رویش مو باشد. سپس با آب ولرم آبکشی کنید و با حوله تمیز به آرامی (بدون مالش) خشک کنید. شوینده‌های حاوی سالیسیلیک اسید یا بنزوئیل پراکسید با غلظت پایین برای این مرحله عالی هستند.
قدم دوم: تونر (اختیاری)
اگر پوستتان خیلی چرب است، یک تونر آبرسان و متعادل‌کننده pH می‌تواند مفید باشد. تونر کمک می‌کند تا باقی‌مانده آلودگی‌ها پاک شود و پوست برای جذب سرم آماده گردد. از تونرهای بدون الکل استفاده کنید تا پوست خشک و تحریک نشود.
قدم سوم: سرم کنترل‌کننده چربی
از سرم‌هایی استفاده کنید که حاوی نیاسینامید (برای کنترل چربی و کوچک کردن منافذ) یا سالیسیلیک اسید (برای باز کردن منافذ و پیشگیری از جوش سرسیاه) هستند. ۲ تا ۳ قطره سرم را روی پوست تمیز پخش کنید و صبر کنید تا جذب شود.
قدم چهارم: مرطوب‌کننده
حذف مرطوب‌کننده باعث می‌شود پوست برای جبران خشکی، چربی بیشتری تولید کند. از یک مرطوب‌کننده سبک و فاقد چربی (ژل کرم) حاوی هیالورونیک اسید استفاده کنید تا رطوبت را در پوست قفل کند.
قدم پنجم: ضدآفتاب
هرگز بدون ضدآفتاب از خانه خارج نشوید. یک ضدآفتاب طیف گسترده با SPF 50 که فاقد چربی و مات‌کننده باشد انتخاب کنید. ضدآفتاب‌های مینرال (حاوی زینک اکساید) معمولاً برای پوست‌های حساس و جوش‌دار مناسب‌ترند. ( بهترین کرم‌های ضدآفتاب در ایران )
روتین شبانه برای پوست چرب
پوست در شب بازسازی می‌شود، بنابراین روتین شبانه فرصت مناسبی برای درمان و تغذیه پوست است.
قدم اول: پاکسازی دو مرحله‌ای
اگر آرایش یا ضدآفتاب دارید، ابتدا با یک میسلار واتر یا روغن پاک‌کننده آرایش را حل کنید. سپس با شوینده مخصوص صورت خود (ترجیحاً حاوی سالیسیلیک اسید) صورت را بشویید تا منافذ کاملاً تمیز شوند. پاکسازی دو مرحله‌ای برای کسانی که در شهرهای آلوده زندگی می‌کنند یا آرایش دارند ضروری است.
قدم دوم: درمان‌های شبانه
شب بهترین زمان برای استفاده از ترکیبات فعال قوی‌تر است. می‌توانید به صورت چرخشی از محصولات زیر استفاده کنید.
- رتینول: هفته‌ای ۲ تا ۳ شب از سرم یا کرم رتینول استفاده کنید. رتینول به بهبود بافت پوست، کاهش جوش و کنترل چربی کمک می‌کند.
- لایه بردار (BHA/AHA): هفته‌ای ۱ تا ۲ شب از لایه‌بردارهای شیمیایی مانند سالیسیلیک اسید (BHA) برای نفوذ به عمق منافذ یا گلیکولیک اسید (AHA) برای سطح پوست استفاده کنید.
- استراحت: در شب‌های دیگر فقط از آبرسان و ترمیم‌کننده استفاده کنید تا سد دفاعی پوست بازسازی شود.
نکته مهم: هرگز رتینول و لایه‌بردارها را همزمان در یک شب استفاده نکنید تا باعث تحریک شدید پوست نشود. بین استفاده از محصول درمانی و مرطوب‌کننده حدود ۱۰ دقیقه صبر کنید.
قدم سوم: مرطوب‌کننده شب
از یک مرطوب‌کننده سبک اما مغذی استفاده کنید. محصولاتی حاوی سرامید و نیاسینامید برای ترمیم پوست در طول شب عالی هستند. کرم دور چشم را نیز در این مرحله فراموش نکنید.
آیا لایه‌برداری برای پوست چرب ضروری است؟
بله، اما با احتیاط. لایه‌برداری ۱ تا ۲ بار در هفته با اسیدهای ملایم کافی است. استفاده بیش از حد از اسکراب‌های خشن فیزیکی می‌تواند باعث التهاب و ترشح بیشتر چربی شود.
تغییرات پوست با افزایش سن
به یاد داشته باشید که نیازهای پوست شما با سن تغییر می‌کند. در نوجوانی و دهه ۲۰ تمرکز بر کنترل چربی شدید است، اما با ورود به دهه ۳۰ و ۴۰، ترشح چربی کاهش می‌یابد و باید تمرکز را بر رطوبت‌رسانی و استفاده از ترکیبات ضدپیری مانند رتینول بیشتر کرد.
هیچ روتین پوستی یک‌شبه معجزه نمی‌کند. برای دیدن نتایج پایدار باید حداقل ۶ تا ۸ هفته به پوست خود زمان بدهید و در انجام روتین مداومت داشته باشید. اگر با رعایت تمام موارد همچنان جوش‌های شدید دارید، حتماً با یک متخصص پوست مشورت کنید.
بدون نظر